Uitbuiting in Vietnamese nagelsalons in Brussel lijkt niet te stoppen: “Met honderd man komen we nog niet toe”

In oktober 2024 werd nagelsalon Paris Nails in de Centrumgalerij gesloten wegens uitbuiting, vandaag hangt er op dat ze hun werk verderzetten in een zaak tien meter verder. Een onderzoek van de federale politie enkele maanden geleden toonde aan dat er Vietnamese migranten werden uitgebuit. Ze werkten voor lage lonen in onveilige omstandigheden, vaak met verboden chemische producten. In 2022 trok federaal migratiecentrum Myria al aan de alarmbel, maar vandaag lijkt er dus nog niet veel veranderd aan de situatie.

© Tom Heyens

Brussel staat zeker niet gekend om zijn gezonde lucht en heerlijke aroma’s, maar we ondervinden zelf al snel dat het hier om iets anders gaat. Al aan de ingang van de galerij komt ons een sterke geur van aceton tegemoet die onze ogen doet wateren en zelfs wat hoofdpijn bezorgt. Naar de oorzaak hoeft niet lang gezocht te worden, want de galerij bevat maar liefst 22 nagelsalons vlak naast elkaar.

Wanneer de deur van zo’n salon opengaat, wordt de chemische walm nog sterker en moeten we naar adem happen. Het is een gekend probleem, want in 2023 werd de galerij al eens ontruimd en tien dagen gesloten na klachten over ademhalingsproblemen. Toch blijken de bijwerkingen van de chemische producten blijken niet het grootste probleem met nagelsalons in de galerij.

© Lana Chombaere

Mensenhandel in bijna elke gemeente

De zaken worden al enkele jaren gelinkt aan mensensmokkel en uitbuiting van Vietnamese migranten. In 2019 werden er vijf nagelsalons gesloten, vorig jaar moesten er opnieuw drie zaken verplicht zes maanden lang de deuren sluiten. Toch lijkt het probleem eerder uitgebreid dan ingeperkt te zijn. Bruno Devillé, chef van de economische en sociale raad (ECOSOC) van de Brusselse Rijksdienst Sociale Zekerheid (RSZ), geeft aan dat er ondertussen in bijna alle gemeenten dergelijke nagelsalons te vinden zijn.

Wanneer we door de galerij wandelen, wordt er meermaals op het venster geklopt om onze aandacht te trekken en ons naar binnen te lokken. - Bruno Devillé (ECOSOC)

Enkel in Sint-Jans-Molenbeek is er niet voldoende cliënteel te vinden om de zaken te laten draaien, volgens Devillé. In de Centrumgalerij zijn de klanten voornamelijk vrouwen, van tieners tot vijftigers. Ze worden aangetrokken door de lage prijzen en ‘flashy’ reclame, maar ook de werknemers lokken actief klanten. Wanneer we door de galerij wandelen, wordt er meermaals op het venster geklopt om onze aandacht te trekken en ons naar binnen te lokken.

© Margot Baelemans

Niet geheel verrassend, want vele migranten werken er om hun verhoopte doorreis naar het Verenigd Koninkrijk te betalen aan mensensmokkelaars. Devillé geeft aan dat het in sommige gevallen om een crimineel netwerk gaat waarbij er zelfs familieleden van de werknemers in Vietnam in gevaar verkeren. “De slachtoffers moeten meewerken aan het onderzoek en afstand nemen van hun uitbuiters om in aanmerking te komen voor slachtofferzorg en begeleiding”, zegt Patricia Le Cocq van Myria. De adjunct-directeur van het migratiecentrum noemt ook culturele verschillen als een drempel bij de begeleiding.

Dit maakt de onderzoeken van de politie en arbeidsinspectie moeilijker, want de werknemers willen vaak niet meewerken. Het gevolg: langdurige procedures die een effectieve aanpak van het probleem bemoeilijken. Ook het personeelstekort zorgt voor vertraging. “Momenteel zijn we met zeven mensen, maar zelfs met honderd man zouden we nog niet toekomen om het probleem aan te pakken”, geeft Devillé aan, die nog benadrukt dat ze zich ook over andere zaken van economische uitbuiting moeten buigen.

Wel maatregelen, geen oplossing

Wanneer de procedure dan wel succesvol doorlopen wordt, zoals het geval was bij Ohlala Nails, dan is het gevolg vaak een (tijdelijke) sluiting van de zaak. Een echte oplossing is dat toch niet, want het kan makkelijk omzeild worden, zegt Devillé. “Er moet enkel een boete betaald worden.” In andere gevallen worden de zaken overgenomen door nieuwe eigenaars die de praktijken verderzetten. Een sluiting zorgt dus niet noodzakelijk voor een einde aan de uitbuiting. Zo is er bijvoorbeeld Paris Nails: die bevestigen ons telefonisch dat de zaak langdurig gesloten is, maar dat is dus enkel schijn. Dat ze verder werken bij de buren van Marry Nails is volgens hen in orde voor de politie. Er is nood aan een langdurige en effectievere maatregel, maar “dat is de verantwoordelijkheid van de stad Brussel en zij stellen de handel voorop.”

© Margot Baelemans

Auteur: Tom Heyens, Margot Baelemans